Có bắt buộc triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền?

Việc triển khai sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế khởi tạo từ máy tính tiền trong thời gian vừa qua đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, không chỉ góp vai trò quan trọng trong mục tiêu chuyển đổi số của ngành thuế, mà còn mang đến nhiều lợi ích thiết thực cho các đơn vị kinh doanh.

Tuy nhiên, nhiều đơn vị kinh doanh vẫn chưa thực sự hiểu rõ được ý nghĩa của việc triển khai áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền và băn khoăn Có bắt buộc triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền?

Để trả lời cho vướng mắc trên, trước hết chúng ta hãy cùng tìm hiểu rõ các quy định về HĐĐT, cũng như những chủ trương, quy định của cơ quan thuế về công tác này như thế nào nhé!

1. Quy định của cơ quan Thuế về việc triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền theo Thông tư 78

1.1 Khái niệm và cơ sở pháp lý

Hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền là hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu với cơ quan thuế, là loại hóa đơn theo quy định tại Điều 89 Luật Quản lý thuế 2019, Điều 11 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP, Điều 1 Nghị định số 41/2022/NĐ-CP và Điều 8 Thông tư số 78/2021/TT-BTC được thể hiện ở dạng dữ liệu điện tử.

[Update] Tổng hợp các công văn, văn bản ban hành liên quan đến việc triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền:

STT	Số/ký hiệu văn bản	Ngày ban hành	Trích yếu	Tải công văn
1	Công văn  3348/BTC-TCT	29/03/2024	V/v Chỉ đạo công tác triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền.	V/v Triển khai HĐĐT có mã của cơ quan thuế khởi tạo từ máy tính tiền.	406/TCT-DNNCN	13/02/2023	V/v Đẩy mạnh triển khai hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế khởi tạo từ máy tính tiền.	Cùng hàng loạt các công văn, văn bản khác: Công văn số 4517/TCT-DNNCN của TCT Công văn số 4780/CTHN-CNTT của UBND Hà Nội Công văn số 15461/CTTPHCM-TTHT của UBND HCM Chỉ thị số 05/CT-UBND của UBND Thanh hóa Công văn số 4780/CTHN-CNTT của UBND Hà Nội Công văn số 6036/BCDHDDT của UBND thành phố Móng Cái, Quảng Ninh

1.2 Lý do ngành Thuế xây dựng giải pháp và chính thức vận hành hệ thống HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền

Theo thống kê và báo cáo từ cơ quan thuế, 100% các doanh nghiệp, hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai đã sử dụng hóa đơn điện tử theo Thông tư 78, Nghị định 123.

Tuy nhiên, các hình thức HĐĐT thông thường như hoá đơn có mã, hoá đơn không mã đã triển khai trong thời gian qua chưa thật sự đáp ứng tốt cho một số ngành, lĩnh vực kinh doanh đặc thù (có thời gian hoạt động liên tục, giá trị hoá đơn không nhiều nhưng số lượng hoá đơn rất lớn như hoạt động kinh doanh ăn uống, nhà hàng, khách sạn, dịch vụ vui chơi giải trí, siêu thị, ngành vàng…)

Từ thực trạng đó, ngành Thuế đã xây dựng giải pháp và chính thức vận hành hệ thống HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền để đáp ứng tốt hơn việc sử dụng HĐĐT của những ngành nghề đặc thù này, bắt đầu từ ngày 15/12/2022.

1.3 Đối tượng, lĩnh vực thuộc diện triển khai chuyển đổi, áp dụng hóa đơn điện tử máy tính tiền

Theo thông tư 78, đối tượng áp dụng hóa đơn điện tử được khởi tạo từ máy tính tiền bao gồm các doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh, cá nhân/hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai hoạt động trong các lĩnh vực:

+ Cung cấp hàng hóa, dịch vụ, mua bán trực tiếp đến người tiêu dùng

+ Hoạt động thương mại: Siêu thị, cửa hàng bán lẻ, cửa hàng thuốc tân dược; cửa hàng ăn uống, nhà hàng, khách sạn; dịch vụ vui chơi giải trí, trung tâm thương mại; dịch vụ vàng bạc…

1.4 Lộ trình chuyển đổi hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

Tổng cục Thuế chỉ đạo cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương về việc tổ chức triển khai chuyển đổi và áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền theo 2 giai đoạn:

• Giai đoạn 1 đến hết tháng 3/2023. Trọng tâm trong giai đoạn này là các nhà hàng, quán ăn, khách sạn, siêu thị, kinh doanh vàng bạc.
• Giai đoạn 2 bắt đầu từ tháng 04/2023 sẽ triển khai trên toàn quốc đối với toàn bộ đối tượng thuộc diện triển khai HDDT máy tính tiền.

Như vậy, việc triển khai HĐĐT từ máy tính tiền đã được Nhà nước và cơ quan thuế tập trung tuyên truyền và đẩy mạnh không chỉ mới gần đây, mà đã có lộ trình cụ thể từ cuối năm 2022.

Trong năm 2024, Tổng cục Thuế yêu cầu các cục thuế cần triển khai các chuyên đề rà soát, xử lý vi phạm đối với các cơ sở kinh doanh không xuất hóa đơn kịp thời cho người mua.

2. Có bắt buộc triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền không?

Tổng cục Thuế cho biết tính đến ngày 31/12/2023, cả nước đã có 40.355 cơ sở kinh doanh đã đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử (HĐĐT) khởi tạo từ máy tính tiền, đạt 94,36% so với kế hoạch; số lượng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền sử dụng là 104,8 triệu hóa đơn.

Một số Cục Thuế địa phương đạt kết quả cao trong triển khai HĐĐT và HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế như: TP.HCM, Hà Nội, Đồng Nai, Quảng Ninh. Theo cơ quan thuế, đây là những tín hiệu rất tốt trong quá trình triển khai, bởi các địa phương này đều có vai trò quan trọng trong nền kinh tế của Việt Nam.

Dù vậy, cơ quan thuế cho rằng các biện pháp khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn chưa đủ mạnh, vì vậy cần nghiên cứu và sớm đưa ra giải pháp hiệu quả hơn.

Để đẩy nhanh tiến độ triển khai HĐĐT có mã của cơ quan thuế được khởi tạo từ máy tính tiền, trong thời gian tới, Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế sẽ trình sửa đổi quy định nhằm bắt buộc người nộp thuế thuộc diện triển khai HĐĐT được khởi tạo từ máy tính tiền phải thực hiện.

Kết luận: Như vậy, việc triển khai hóa đơn điện từ từ máy tính tiền đang nằm trong kế hoạch xây dựng văn bản, quy chế bắt buộc của Tổng cục Thuế. Trong giai đoạn trước mắt, tại các địa phương đã có công văn của TCT yêu cầu phải quyết liệt đẩy mạnh việc sử dụng HĐĐT từ máy tính tiền, các đơn vị kinh doanh hãy nhanh chóng triển khai để nhận được sự hỗ trợ tốt nhất từ cơ quan thuế và các tổ chức cung cấp giải pháp hóa đơn máy tính tiền chuẩn quy định.

3. Lợi ích của việc chuyển đổi sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

Tổng cục thuế đã chỉ ra các lợi ích thiết thực dành cho các doanh nghiệp, hộ cá nhân kinh doanh khi triển khai chuyển đổi hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền:

• Có thể xuất hóa đơn điện tử cho khách hàng mọi lúc kể cả ngoài giờ hay đêm khuya do hóa đơn được in (xuất) ra từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu với cơ quan thuế chính là hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế theo quy định.
• DN, hộ cá nhân kinh doanh có thể chủ động hơn trong việc điều chỉnh sai sót của hóa đơn do hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền được gửi vào cuối ngày, không phải gửi từng hóa đơn như loại hóa đơn có mã thông thường.
• Có thể xuất hóa đơn điện tử hàng loạt với số lượng lớn cho khách hàng một cách nhanh chóng, thuận lợi bằng cách thiết lập nhiều máy tính tiền theo quy định tại một địa điểm bán hàng.
• Góp phần bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng khi có yêu cầu lấy hóa đơn để bảo hành sản phẩm; xử lý các tranh chấp trong quá trình giao dịch cũng như tham gia dự thưởng chương trình hóa đơn may mắn của cơ quan thuế do thông tin trên hóa đơn điện tử từ máy tính tiền có thêm trường thông tin về chứng minh nhân dân, căn cước công dân trong trường hợp người mua hàng chưa có mã số thuế hoặc không nhớ mã số thuế.

4. Chủ trương và trách nhiệm của Cơ quan thuế trong giai đoạn chuyển đổi HĐĐT máy tính tiền

4.1 Chủ trương và trách nhiệm của Cơ quan Thuế

• Thành lập ban chỉ đạo tại uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố địa phương để chỉ đạo, tuyên truyền, hỗ trợ, có sự đồng thuận cũng như quyết liệt trong triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.
• Tiếp tục chỉ đạo, quyết liệt rà soát xử lý vi phạm đối với các cơ sở kinh doanh không xuất hóa đơn kịp thời cho người mua khi cung cấp hàng hóa, dịch vụ, để thúc đẩy các doanh nghiệp, hộ kinh doanh trong lĩnh vực trực tiếp đến người tiêu dùng.
• Tăng cường tuyên truyền đến người dân về quyền lợi của việc yêu cầu lấy hóa đơn khi mua hàng hóa dịch vụ và nghĩa vụ của các doanh nghiệp, hộ cá nhân kinh doanh cần nhanh chóng chuyển đổi, áp dụng HĐĐT máy tính tiền.
• Rà soát và phân loại doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, hộ/cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng sử dụng HĐĐT  máy tính tiền theo quy định để dễ dàng quản lý, thông báo, hỗ trợ các đơn vị thực hiện triển khai theo đúng lộ trình của Nhà nước.
• Tổ chức tập huấn, hướng dẫn doanh nghiệp, hộ kinh doanh thực hiện việc triển khai hình thức xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền trong thời gian tới.

4.2 Chính sách khuyến khích của Cơ quan Thuế

• Cơ quan Thuế bổ sung số lượng giải thưởng Chương trình Hóa đơn may mắn nhằm khuyến khích người mua hàng lấy hóa đơn điện tử, đặc biệt là hóa đơn điện tử máy tính tiền.
• Cơ quan Thuế khuyến khích đơn vị, cá nhân đang dùng hóa đơn điện tử GTGT của nhà cung cấp nào thì nên chuyển đổi hóa đơn điện tử máy tính tiền của chính nhà cung cấp đó.
• Cơ quan Thuế khuyến khích đơn vị, cá nhân sử dụng đồng bộ cả 2 giải pháp hóa đơn điện tử và phần  mềm của của cùng một nhà cung cấp để tránh xung đột dữ liệu và dễ dàng, thuận tiện hơn trong công tác liên hệ hỗ trợ.

4.3 Trường hợp đơn vị trì hoãn thực hiện xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền?

Tổng cục Thuế đang phối hợp với các địa phương kiểm tra đột xuất các cơ sở kinh doanh đảm bảo xuất hoá đơn đầy đủ với các giao dịch.

Bộ Tài chính cũng sẽ nghiên cứu ban hành các chế tài xử phạt các đơn vị cố tình trì hoãn thực hiện xuất hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

5. Doanh nghiệp, hộ cá nhân kinh doanh cần làm gì để triển khai HĐĐT máy tính tiền

Bước 1: Xác định đơn vị, hộ kinh doanh của mình có thuộc đối tượng phải triển khai chuyển đổi sang hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền hay không

Bước 2: Đăng ký sử dụng HDDT khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế

Đơn vị, cá nhân liên hệ với các đơn vị cung cấp giải pháp hóa đơn điện tử từ máy tính tiền uy tín để được hỗ trợ chi tiết:

• Nếu đơn vị đang sử dụng hóa đơn điện tử GTGT thông thường > Cần chuyển đổi sang Hóa đơn điện tử máy tính tiền
• Nếu đơn vị chưa sử dụng hóa đơn điện tử > Cần đăng ký triển khai Hóa đơn điện tử máy tính tiền

* Lưu ý: Để phát hành được hóa đơn điện tử trên máy tính tiền, đơn vị/cá nhân cần lựa chọn nhà cung cấp hóa đơn điện tử có kết nối với phần mềm quản lý bán hàng mình đang sử dụng.

Khuyến cáo: Nên sử dụng đồng bộ cả 2 giải pháp hóa đơn điện tử và phần mềm của của cùng một nhà cung cấp để tránh xung đột dữ liệu và dễ dàng, thuận tiện hơn trong công tác liên hệ hỗ trợ.

Bước 3: Lập và phát hành hóa đơn điện tử ngay trên máy tính tiền theo đúng quy định và gửi cho người mua hàng

Bước 4: Chuyển dữ liệu hóa đơn điện tử đã khởi tạo từ máy tính tiền tới cơ quan thuế vào cuối ngày thông qua phần mềm hóa đơn điện tử

Quy trình đăng ký, sử dụng HDDT từ máy tính tiền theo Thông tư 78

6. Đăng ký hỗ trợ chuyển đổi hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

• Trường hợp đơn vị đang sử dụng hóa đơn điện tử MISA meInvoice Thông tư 78, MISA hỗ trợ đơn vị chuyển đổi sang giải pháp hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền MISA meInvoice Thông tư 78 với nhiều ưu đãi hấp dẫn.
  Quý khách hàng vui lòng để lại thông tin tại form dưới đây để được MISA hỗ trợ chuyển đổi miễn phí sang hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền MISA meInvoice

• Đối với các khách hàng chưa dùng hóa đơn điện tử hoặc khách hàng đang dùng hóa đơn điện tử của nhà cung cấp khác có mong muốn tìm hiểu, chuyển đổi sang giải pháp hóa đơn điện tử từ máy tính tiền của MISA meInvoice, vui lòng đăng ký tại form dưới đây.

Để được hỗ trợ nhanh nhất trong quá trình chuyển đổi, Quý khách hàng vui lòng điền thông tin tại form dưới đây:

Kết luận

Công tác chuyển đổi sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền theo quy định tại Nghị định 123 & Thông tư 78 đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. MISA meInvoice hy vọng rằng những thông tin hữu ích mà chúng tôi cung cấp trên đây sẽ giúp tổ chức/doanh nghiệp/cá nhân thực hiện chuyển đổi HĐĐT máy tính tiền nhanh hơn, dễ dàng hơn.