[Mới] Hướng dẫn cách lập báo cáo tài chính và các bước lập báo cáo tài chính

Lập báo cáo tài chính là một trong những nghiệp vụ quan trọng của kế toán doanh nghiệp. Bài viết sau đây của MISA MeInvoice sẽ hướng dẫn bạn cách lập và nộp báo cáo tài chính đúng theo quy định.

1. Cách lập báo cáo tài chính năm

1.1. Các quy định cần biết khi lập báo cáo tài chính năm

Khi lập báo cáo tài chính, các kế toán viên phải xác định rõ doanh nghiệp của mình thuộc chế độ kế toán nào để từ đó có thẻ áp dụng cách khai báo cáo tài chính chuẩn xác một cách chuẩn xác, tránh những sai sót có thể xảy ra.

Căn cứ theo các quy đinh của pháp luật Việt Nam hiện hành thì chế độ kế toán cho các doanh nghiệp siêu nhỏ sẽ được áp dụng theo Thông tư 132/2018/TT-BTC hoặc Thông tư 133/2016/TT-BTC; còn chế độ kế toán cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ được áp dụng theo Thông tư 133/2016/TT-BTC.

Trong đó:

– Các doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ được xác định là các doanh nghiệp nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo phương pháp tính trên thu nhập tính thuế và phương pháp theo tỷ lệ % trên doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ.

– Các doanh nghiệp quy mô nhỏ và vừa (bao gồm cả doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ) được xác định là những doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực, mọi thành phần kinh tế theo quy định của pháp luật về việc hỗ trợ doanh nghiệp quy mô nhỏ và vừa trừ doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp do Nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều lệ, công ty đại chúng theo quy định của pháp luật về chứng khoán, các hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định tại Luật Hợp tác xã.

Như vậy, việc khai và nộp báo cáo tài chính của các doanh nghiệp phải tuân thủ quy định sau:

– Các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ hay vừa thì đều có thể áp dụng nộp Báo cáo tài chính năm theo Thông tư 133/2016/TT-BTC.

– Riêng đối các doanh nghiệp lớn sẽ áp dụng nộp Báo cáo tài chính năm theo Thông tư 200/2014/TT-BTC.

1.2. Hướng dẫn cách lập báo cáo tài chính năm

Các doanh nghiệp có thể thực hiện các bước lập báo cáo tài chính như sau:

Bước 1: Sắp xếp những chứng từ kế toán

Để có thể lập báo cáo tài chính, trước tiên kế toán viên cần sắp xếp các chứng từ kế toán cẩn thận và chi tiết theo đúng trình tự thời gian. Điều này sẽ giúp cho việc kiểm tra và kê khai báo cáo được thuận lợi và dễ dàng hơn.

Bước 2: Hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh

Dựa trên các chứng từ kế toán đã được sắp xếp một cách cẩn thận, kế toán viên cần thực hiện việc kiểm tra và hoàn thiện các chứng từ này nhằm đảm bảo tính hợp lý, hợp lệ và hợp pháp theo đúng quy định của pháp luật về công tác kế toán và thuế.

Bước 3: Phân loại các nghiệp vụ phát sinh theo tháng, quý

Để kê khai được bản báo cáo tài chính năm một cách chuẩn xác, trước đó kế toán viên cũng cần phân loại rõ ràng các nghiệp vụ phát sinh như: Phân loại các chi phí trả trước, chi phí khấu hao,…

Bước 4: Rà soát và tổng hợp các nghiệp vụ phát sinh theo từng nhóm tài khoản

Kế toán viên có thể thực hiện rà soát các nghiệp vụ theo các nhóm tài khoản như sau:

– Rà soát nhóm hàng tồn kho: Kiểm tra xem số lượng hàng tồn kho có bị âm hay không. Trường hợp âm thì tìm hiểu rõ nguyên nhân và điều chỉnh lại cho hợp lý. Kế toán viên cần áp dụng chạy giá vốn theo phương pháp tính hàng tồn kho đã đăng ký.

– Rà soát nhóm công nợ phải thu và phải trả: Đối chiếu lại với khách hàng thông qua biên bản đối chiếu công nợ vào cuối năm rồi tiến hành rà soát, kiểm tra các phát sinh bên Nợ và bên Có để phản ánh đúng nghiệp vụ, tính toán được các rủi ro công nợ cũng như công nợ về thuế có thể xảy ra.

– Rà soát các khoản đầu tư: Kiểm tra cẩn thận lại các hồ sơ đầu tư, phân tích rõ bản chất, phương pháp hạch toán rồi thực hiện cân đối chứng từ để có thẻ ghi nhận đầu tư, phản ánh đúng hiệu quả đầu tư thông qua biên bản họp và những tài liệu, báo cáo tài chính bên nhận đầu tư đã cung cấp.

– Rà soát các khoản chi phí trả trước: Kiểm tra các khoản chi phí trả trước để xem việc kê khai đã phản ánh đúng thực tế hay chưa.

– Rà soát tài sản cố định: Kiểm tra, tính toán về mặt nguyên giá, thời gian sử dụng, nguyên tắc ghi nhận và phân bổ khấu hao theo đúng quy định của Thông tư số 45/2013/TT-BTC, Thông tư số 28/2017/TT-BTC. Ngoài ra, khi thực hiện rà soát tài sản cố định, cũng cần lưu ý các quy định của Thông tư số 151/2014/TT-BTC về nguyên tắc khấu trừ thuế Giá trị gia tăng và chi phí không được trừ tính thuế Thu nhập doanh nghiệp đối với xe ô tô chở người từ 09 chỗ ngồi trở xuống.

– Rà soát doanh thu: Kiểm tra doanh thu theo từng sản phẩm đã được phản ánh theo giá thị trường hay chưa, biến động của giá bán và nguyên nhân biến động để đưa ra những quy định phù hợp.

– Rà soát giá vốn: Kiểm tra và đồng thời đảm bảo giá vốn của từng mã hàng hóa, dịch vụ được phản ánh chính xác. Mức độ chính xác này thể hiện thông qua lãi gộp.

– Rà soát chi phí quản lý: Kiểm tra và đảm bảo tính hợp lý của hồ sơ, tỷ lệ chi phí trên mức doanh thu, các tài khoản, ghi nhận chi phí được phản ánh đúng với thực tế và phù hợp với nguyên tắc kế toán.

Lưu ý: Trong trường hợp kế toán viên phát hiện sai sót, cần phải tìm hiểu nguyên nhân và kịp thời điều chỉnh để có thể đảm tính chính xác khi thực hiện kê khai báo cáo tài chính.

Bước 5: Bút toán tổng hợp và kết chuyển

Sau khi đã thực hiện việc rà soát kỹ các số liệu cần thiết, kế toán viên sẽ tiến hành thực hiện bút toán kết chuyển doanh thu, chi phí, kết chuyển lỗ, lãi và đồng thời đảm bảo các tài khoản từ đầu 5 đến đầu 9 không có số dư cuối kỳ.

Bước 6: Lập báo cáo tài chính

Sau khi đã tiến hành rà soát và tổng hợp hết tất cả các số liệu cần thiết, kế toán viên sẽ lập báo cáo tài chính năm trên phần mềm HTKK để hoàn tất kê khai Báo cáo tài chính.

Theo đó, kế toán viên sẽ lập báo cáo tài chính theo các trình tự sau:

• Đăng nhập vào phần mềm HTKK: mở phần mềm HTKK đã được cài đặt trên máy tính, sau đó đăng nhập bằng tài khoản của doanh nghiệp.

• Chọn tính năng “báo cáo tài chính”: tại giao diện chính của HTKK, chọn chức năng “Báo cáo tài chính”, sau đó, lựa chọn bộ báo cáo tài chính phù hợp để tiến hành kê khai dựa vào chế độ kế toán doanh nghiệp đang áp dụng.

• Chọn tính năng “niên độ tài chính”: tiếp theo đó, màn hình sẽ hiển thị giao diện “Niên độ tài chính”. Tại đây, cần hoàn tất việc nhập đầy đủ các thông tin được yêu cầu rồi nhấn “Đồng ý” để giao diện “Nhập tờ khai” hiển thị.

• Nhập tờ khai: tại giao diện này, điền đầy đủ các thông tin được yêu cầu tại 03 biểu: Cân đối kế toán, Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, Lưu chuyển tiền tệ gián tiếp. Sau khi đã hoàn tất, nhấn vào ô “Ghi” và đợi màn hình hiển thị thông báo “Đã ghi dữ liệu thành công!” là xong.

• Cuối cùng, tiến hành “Kết xuất XML” và lưu file đã kết xuất vào máy tính để làm dữ liệu nộp lên cơ quan thuế. Đến đây là đã hoàn tất các bước lập báo cáo tài chính năm.

2. Hướng dẫn cách nộp báo cáo tài chính qua mạng

Sau khi đã hoàn thành việc lập báo cáo tài chính năm và xuất kết, kế toán viên sẽ dùng bản xuất kết XML này để nộp báo cáo tài chính năm qua mạng tại cổng thông tin của Tổng cục Thuế.

Các bước nộp báo cáo tài chính năm qua mạng bao gồm:

Bước 1: Truy cập vào cổng thông tin Thuế điện tử của Tổng cục Thuế tại đường dẫn: https://thuedientu.gdt.gov.vn/.

Bước 2: Kế toán viên nhấn chọn mục “Doanh nghiệp” rồi đăng nhập vào hệ thống Thuế điện tử bằng tài khoản của doanh nghiệp.

Bước 3: Sau khi đã đăng nhập, tại giao diện chính, chọn chức năng “Khai thuế”, chọn tiếp “Nộp tờ khai XML” rồi tải tờ khai lên tại ô “Chọn tệp tờ khai”.

Bước 4: Khi tờ khai đã được tải lên, nhấn vào ô “Ký điện tử” để tiến hành ký số.

Bước 5: Sau khi đã ký số, nhấn vào ô “Nộp tờ khai” để hoàn tất việc nộp tờ khai Báo cáo tài chính năm.

Bước 6: Nộp phụ lục “Thuyết minh báo cáo tài chính” và “Bảng cân đối tài khoản”.

Bước 7: Thực hiện ký điện tử rồi nhấn nộp tờ khai để hoàn thành việc nộp phụ lục cũng như các bước nộp Báo cáo tài chính năm.

Tới đây là đã hoàn tất việc nộp báo cáo tài chính năm. Kế toán viên cần lưu ý và tuân thủ đúng thời hạn nộp báo cáo tài chính đã được pháp luật quy định.

3. Quy định về thời hạn nộp báo cáo tài chính năm

Theo quy định hiện hành, đối với Báo cáo tài chính năm phải nộp cho chủ sở hữu và các cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền chậm nhất là 90 ngày kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm và được công khai trong thời hạn 120 ngày kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm.

Tạm kết

Trên đây là các thông tin liên quan đến cách lập báo cáo tài chính. Bên cạnh đó, để giúp kế toán tổng hợp, kế toán trưởng theo dõi, quản lý tình hình sử dụng hóa đơn một cách nhanh chóng, chính xác thông qua các báo cáo, biểu đồ trực quan, MISA tiên phong ra mắt Phần mềm hóa đơn điện tử MeInvoice.

MeInvoice đáp ứng đầy đủ các tiêu chí, yêu cầu theo Thông tư số 78/2021/TT-BTC và có thể kết nối trực tiếp với Tổng Cục Thuế. Qua đó, giúp quá trình thông báo phát hành hóa đơn của khách hàng diễn ra nhanh chóng, tiện lợi hơn và tăng độ tin cậy, tính pháp lý cho hóa đơn của doanh nghiệp.

Doanh nghiệp, kế toán viên quan tâm phần mềm MISA meInvoice & có nhu cầu dùng thử MIỄN PHÍ phần mềm với đầy đủ tính năng trong 7 ngày, vui lòng ĐĂNG KÝ tại đây: